Historia tych pojazdów – zapomnianych i pomijanych w wielu ukazujących się publikacjach na temat historii polskiej motoryzacji, związana jest z powstaniem Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Samochodów Małolitrażowych BOSMAL. Powołany został do życia w 1972 roku, a jego celem była ścisła współpraca z Fabryką Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej, dla której prowadził całość prac badawczo-rozwojowych, a także innych – wynikających z potrzeb jej działalności produkcyjnej. Po uruchomieniu w FSM produkcji licencyjnego samochodu Fiat 126p, Opracowano konstrukcję i wykonano prototypy różnych odmian nadwoziowych.
Bombel
Po rozpoczęciu seryjnej produkcji Fiata 126p.W 1974 roku w Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem doc. Cezarego Nawrota opracowano nadwozie auta dostawczego , samochodu wydłużonego oraz wersji kombi. Jako pierwsze do realizacji zostało skierowane nadwozie furgonu. Zmianie uległa tylna część pojazdu. Przestrzeń ładunkową przykryto sztywną nadbudówką wykonaną z żywicy poliestrowej wzmocnionej włóknem szklanym. Jej kształt spowodował, że otrzymał on nazwę "Bombel".
Budowę prototypu zakończono w 1974 roku. Mimo pozostawienia z tyłu samochodu zespołu napędowego uzyskano przestrzeń ładunkową o objętości 1 m3. Miała ona dwa poziomy: górny o płaskiej powierzchni dostępny przez tylne drzwi i dolny, który tworzyła wnęka za przednimi fotelami. Między dachem a górnym poziomem rozpięta była siatka chroniąca kierowcę i pasażera przed możliwym przemieszczeniem się ładunku. Istniała możliwość łatwego zamontowania kanapy tylnej z PF 126p po usunięciu siatki i półki górnego poziomu. ładowność "Bombla" wynosiła 300 kg.
Wykonano również wersję tego pojazdu z dodatkowymi oknami bocznymi.
Budowę prototypu zakończono w 1974 roku. Mimo pozostawienia z tyłu samochodu zespołu napędowego uzyskano przestrzeń ładunkową o objętości 1 m3. Miała ona dwa poziomy: górny o płaskiej powierzchni dostępny przez tylne drzwi i dolny, który tworzyła wnęka za przednimi fotelami. Między dachem a górnym poziomem rozpięta była siatka chroniąca kierowcę i pasażera przed możliwym przemieszczeniem się ładunku. Istniała możliwość łatwego zamontowania kanapy tylnej z PF 126p po usunięciu siatki i półki górnego poziomu. ładowność "Bombla" wynosiła 300 kg.
Wykonano również wersję tego pojazdu z dodatkowymi oknami bocznymi.
Long
Fiat 126 p Long, którego nadwozie zyskało – poprzez zwiększenie rozstawu osi – 10 cm długości, został opracowany w 1975 roku. Uzyskano więcej miejsca dla pasażerów tylnej kanapy, wyeliminowano nieprzyjemne i znane wszystkim posiadaczom „malucha” zjawisko „galopowania” na poprzecznych nierównościach. Ponieważ uzyskana powiększona przestrzeń zachęcała do wykorzystywania Fiata do przejazdów z kompletem pasażerów – a więc ze zwiększonym obciążeniem – zaistniała konieczność zmodyfikowania elementów tylnego zawieszenia (wzmocniono wahacze i sprężyny, a także miejsca mocowania amortyzatorów do nadwozia), a także podniesienia mocy silnika. Jednostka napędowa o pojemności 594 cm3 osiągała moc 19 kW przy 4600 obr./min. – większą o 2 kW niż silniki modelu podstawowego. Wzrost mocy uzyskano m.in. poprzez zwiększenie stopnia sprężania, powiększenie średnicy zaworów dolotowych, zmianę faz rozrządu i odpowiednią regulację gaźnika. Nad modelem tym pracował zespół pod kierunkiem mgr inż. Wiesława Wiatraka
Kombi
W 1976 roku rozpoczęto prace nad samochodem PF 126p "Combi"'. Zdecydowano się na szeroki zakres zmian - głównie w nadwoziu i silniku. Rozstaw osi zwiększono o 100 mm, a zwis tylny o 70 mm, przez co uzyskano więcej miejsca dla pasażerów tylnego siedzenia oraz dodatkową przestrzeń bagażową. Opracowano nową wersję silnika o poziomym układzie cylindrów, co pozwoliło na obniżenie głównej pokrywy komory silnika i powiększenie przestrzeni bagażowej. Silnik o objętości skokowej zwiększonej do 652 cm miał nową skrzynię korbową dostosowaną do poziomego układu cylindrów. Zmieniono większość zespołów osprzętu silnika takich jak gaźnik, pompa paliwa, filtr powietrza pompa oleju, dmuchawa układu chłodzeni oraz aparat zapłonowy i tłumik. Powiększony został stopień sprężania. Nowy silnik osiągał moc 18,4 kW przy 4500 obr/min. Zmieniono również charakterystykę zawieszenia tylnych kół. Nadwozie o estetycznej sylwetce wyposażone zostało w unoszone do góry drzwi tylne. Objętość przestrzeni bagażowej za tylnym oparciem wynosiła 500 dm3, a po złożeniu kanapy tylnej wzrastała do 1000 dm3. Wydłużenie pojazdu spowodowało zwiększenie masy własnej do 630 kg. Ładowność dopuszczalna tej wersji "malucha"' wynosiła 4 osoby i 80 kg bagażu. Niekorzystny wpływ zwiększonej masy pojazdu na jego dynamikę zrekompensowani był wzrostem mocy silnika. Prędkość maksymalna modelu Combi wykosiła 105 km/h. Prototyp tego pojazdu zbudowany został w 1977 r. Konstruktorem prowadzącym samochód PF 126p Kombi był inż. Leopold Kuhn.
Traction Avant
Umieszczenie zespołu napędowego w tylnej części samochodu Polski Fiat 126p ograniczało funkcjonalność pojazdu oraz utrudniało budowę wersji pochodnych. Postanowiono więc opracować samochód z przednim napędem przy założeniu maksymalnego wykorzystania elementów dotychczas produkowanego modelu. Przeniesienie do przodu układu napędowego spowodowało konieczność wydłużenia przedniej części pojazdu. Projekty modyfikacji bryły tego samochodu opracowano w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych,. W grudniu 1978 r ukończono budowę pierwszego egzemplarza samochodu Polski Fiat 126p-650 NP.
Silnik umieszczony został wzdłużnie przed osią kół przednich. W układzie chłodzenia zastosowano nową dmuchawę osiową odwrócono kierunek obrotów. . Przednie koła pojazdu zawieszone były niezależnie na zwrotnicach kolumnowych typu Mc Pherson współpracujących z dolnymi wahaczami poprzecznymi i sprężynami śrubowymi. W tylnym zawieszeniu zmieniono jedynie charakterystykę sprężyn i amortyzatorów teleskopowych. Zastosowano nową zębatkową przekładnię kierowniczą oraz hamulce tarczowe przy kołach przednich. Pierwszy prototyp miał nadwozie dwudrzwiowe ze zmienioną częścią przednią. W tylnej części powstała przestrzeń bagażowa o objętości ok. 200 dm3. Wykonano też prototyp samochodu oznaczonego symbolem 126-650 NP-C o nadwoziu trzydrzwiowym i składanej kanapie tylnej, przez co jeszcze bardziej wzrosły walory użytkowe tego modelu. Przy rozstawie osi powiększonym do 1960 mm długość całkowita samochodu wynosiła prawie 3,3 mm. W latach 1979-1981 zbudowano kilka dalszych samochodów tego typu z różnymi wersjami silnika, zmienionymi przełożeniami w skrzyni biegów i przekładni głównej oraz różnymi wariantami zawieszeń tylnych kół. Ostatnia wersja tego samochodu miała zmienioną stylizację tylnej części nadwozia.
Silnik umieszczony został wzdłużnie przed osią kół przednich. W układzie chłodzenia zastosowano nową dmuchawę osiową odwrócono kierunek obrotów. . Przednie koła pojazdu zawieszone były niezależnie na zwrotnicach kolumnowych typu Mc Pherson współpracujących z dolnymi wahaczami poprzecznymi i sprężynami śrubowymi. W tylnym zawieszeniu zmieniono jedynie charakterystykę sprężyn i amortyzatorów teleskopowych. Zastosowano nową zębatkową przekładnię kierowniczą oraz hamulce tarczowe przy kołach przednich. Pierwszy prototyp miał nadwozie dwudrzwiowe ze zmienioną częścią przednią. W tylnej części powstała przestrzeń bagażowa o objętości ok. 200 dm3. Wykonano też prototyp samochodu oznaczonego symbolem 126-650 NP-C o nadwoziu trzydrzwiowym i składanej kanapie tylnej, przez co jeszcze bardziej wzrosły walory użytkowe tego modelu. Przy rozstawie osi powiększonym do 1960 mm długość całkowita samochodu wynosiła prawie 3,3 mm. W latach 1979-1981 zbudowano kilka dalszych samochodów tego typu z różnymi wersjami silnika, zmienionymi przełożeniami w skrzyni biegów i przekładni głównej oraz różnymi wariantami zawieszeń tylnych kół. Ostatnia wersja tego samochodu miała zmienioną stylizację tylnej części nadwozia.
Diesel
Najbliższy realizacji był pomysł wstawienia do "malucha" silnika wysokoprężnego. W tym przypadku prowadzono już nawet analizy technologiczne. Idea zrodziła się na początku lat 80., w epoce kartek na benzynę. W grę wchodziły dwa przemysłowe silniki japońskiej firmy Kubota, chłodzone cieczą: trzy- i czterocylindrowy. Ostatecznie wybrano jednostkę większą. Z pojemności 800 cm³ osiągała ona 24 KM. Samochód z nią stał się nie tylko bardziej dynamiczny, ale i bardziej komfortowy ze względu na mniejsze drgania silnika . Mimo zaawansowania prac nie doszło do seryjnej produkcji, ponieważ japoński jen zaczął gwałtownie zwyżkować i całe przedsięwzięcie przestało mieć ekonomiczny sens.
LPT
Skrót LPT oznaczał „Lekki Pojazd Terenowy”. Ta odmiana Malucha powstała do zastosowań wojskowych. W latach 1979-1981 kilka egzemplarzy było testowanych w 16 Kołobrzeskim Batalionie Powietrznodesantowym w Krakowie. Wyprodukowano zaledwie kilkadziesiąt sztuk. Prototyp powstał w Koszalinie i został sprzedany w roku 1992 do Dretynka koło Miastka w woj. pomorskim. Pojazd ten miał elektryczną blokadę na środkową i tylną oś. Wersja „Amfibia” wyposażona była w śrubę do pływania. Napęd na śrubę można było podłączyć tylko poprzez środkową oś. Nadwozie wykonane było z włókna szklanego. W oplandekowanym dachu znajdowały się szyby z pleksi. Model ten miał trzy wycieraczki. Środkowa oś nie miała własnego zawieszenia. Przez to pojazd ten mógł się zawieszać na środkowej osi. Za przeniesienie napędu na osie odpowiadał łańcuch. Pojazd wyposażony był w dwie skrzynie biegów, pierwsza jak w oryginale. Druga zaś odwrócona, napędzała dwie osie i poprzez tę redukcję pojazd pokonywał strome wzniesienia. Hamulec ręczny hamował tylko środkową oś. LPT był siedmiomiejscowy – kierowca plus dwie poprzeczne ławki po trzy miejsca każda.
W latach 1979-1980 w Zakładzie Transportu Energetyki w Radomiu skonstruowano „Wszędołaza” – gruntowną przeróbkę Fiata 126p z gąsienicowym napędem i możliwością pływania.
W latach 1979-1980 w Zakładzie Transportu Energetyki w Radomiu skonstruowano „Wszędołaza” – gruntowną przeróbkę Fiata 126p z gąsienicowym napędem i możliwością pływania.
Cabrio
Najmłodszym prototypem (który, wkrótce po powstaniu przeszedł do historii i stał się muzealnym eksponatem) jest Fiat 126 el w wersji kabriolet. OBR już wcześniej wykonywał auta bez dachu (na bazie wersji FL, produkowany od 1991 do 1995, dopuszczony do ruchu, wyprodukowano 507 sztuk), więc gdy Fiat zaczął produkcję modelu el, przygotowano też nowy kabriolet. W Unii Europejskiej zaczęły jednak obowiązywać zaostrzone normy hałasu, których ten samochód nie mógł już spełnić.
Pingwin
Jest to znakowarka, która malowała pasy na drogach. By dostosować Fiata 126p do tej funkcji, wycinano całość na wysokości dolnej krawędzi oraz pas przedni wraz z maską. Po zakończeniu kształtowania karoserii wyposażano PINGWINA w zbiornik na farbę, sprężarkę i pistolety natryskowe. Powstało około 20 PINGWINÓW.
Źródło: http://www.alefiat.pl/ , http://pl.wikipedia.org/wiki/Fiat_126